Pek Çok Şeyin Ücretsiz ya da Ucuz Olması Sanıldığı Kadar İyi Bir Şey mi?

                Her şeyin ücretsiz olduğu bir dünyanın hayali insanların pek çoğuna,  pek çok zaman pek cazip bir hayal gibi gelmiştir. Dünya üzerinde bir "cennet" vaadi, insanların hep rüyalarını süslemiştir.

                31 Mart'ta gerçekleştirilen yerel seçimlerin ardından, 6 Mayıs'ta iktidar partisinin itirazı üzerine YSK İstanbul Büyükşehir  Belediyesi seçimlerinin iptaline ve yeniden yapılmasına karar verdi. Popülist vaatlerin bir hayli kullanıldığı bir seçim döneminin ardından, seçimlerin yenilenmesi kararı ile birlikte taraflar kesenin ucunu daha da açtı.  

                24 Haziran seçimlerine gidilirken Cumhur İttifakı'nın adayı Binali Yıldırım'ın da, Millet İttifakı adayı Ekrem İmamoğlu'nun da vaatlerini gördükçe hayrete düşmemek mümkün değil.

                Yıldırım; belediyelere ait spor tesislerinin gençlere ücretsiz olacağını, her üniversiteli gence aylık 10 GB internet sağlanacağını ve evlenen çiftlere 8 bin liralık destek sağlanacağını vaat ediyor örneğin. İmamoğlu ise ekmek ve sütün ücretsiz olacağını, herkesin ucuz bir şekilde suya ulaşabileceğini vaat ediyor.

                İki tarafın da uçuk vaatleri bunlardan ibaret değil elbette. Liste şeklinde yazacak olursak uzar da gider. Fakat taraflar, bu vaatlerini nasıl gerçekleştirebileceklerine dair ikna edici açıklamalarda bulunmaktan ısrarla kaçıyorlar.

                Vatandaşa daha çok şey verebilmenin tek yolu, vatandaştan daha çok almaktan geçer. Alınan miktarın ise tamamı değil çok daha az kısmı vatandaşa geri döner. Diğer kısmı ise bürokrasi içerisinde erir gider. Bu sebeple makul ve vatandaşlar için daha kârlı olan kendilerine daha çok verilmesi değil, kendilerinden daha az alınmasıdır.

                Bir türlü sıranın gelmediği ücretsiz bir spor salonundansa, makul ücrette bir spor salonu herkes için daha ideal olabilir. Ekmeğin, sütün ve bilhassa suyun da ücretsiz ya da ucuz olması, sandığımız kadar iyi olmayabilir.

                Her şeyin bir bedeli vardır. Ünlü iktisatçı Milton Friedman'ın dediği gibi "Bedava öğle yemeği yoktur."

                Denizde su damlacıkları, çölde kum tanecikleri, uzay boşluğunda yıldızlar bize sonsuz gibi gözükebilir. Ama her su damlasının da, kum tanesinin de, her bir yıldızın da bir sonu olduğunu unutmamak gerekir.

                Elbette, bol keseden vaatlerde bulunurken, kaynakların kıt olduğunu da unutulmamalı.