Geçtiğimiz hafta bu köşede yazdığım yazıda Türkiye'de erişimine mahkeme kararı ile engel getirilen booking ve wikipedia isimli web platformları hakkında bilgi vermiş ve erişim engellerinin gerekçelerini yazmıştım. Yalan/yanlış bilgilerle bu şekilde mücadele edilemeyeceğini söylemiş ve bunun sebeplerini bu haftaki yazıma bırakmıştım. Kaldığım yerden devam edeyim.
Türkiye, yüzlerce yıllık devletçi geleneğini halen yoğun şekilde sürdüren bir ülke. Devlete, asli görevleri dışında birçok sorumluluk yüklenmekte, bu sorumluluklara paralel şekilde devlete birçok konuda yetki tanınmakta. Devlet, doğu toplumlarının çoğunda olduğu gibi bizim ülkemizde de birçok insan tarafından adeta kutsanacak bir aygıt olarak görülmekte. Bu coğrafyada insanlar tarafından devlete neredeyse bir "dadı" rolü biçilmekte ve insanların kıyafetlerinden tutun inançlarına kadar birçok şeye devletin müdahale edebilmesi meşru gösterilmekte. Gerek bireylerin sosyal hayatına gerekse iktisadi konulara müdahale etmeye meyilli olmaları modern devletlerin ortak özelliklerinden biridir. Eğer devletler ve devleti yöneten kişiler bu konularda kanunlarla sınırlandırılmazlarsa bu durum istenmeyen, niyetlenilmemiş kötü sonuçlara sebep olabilir.
Booking kapatıldığından beri özellikle küçük işletmeler büyük bir kayba uğradı. Hala da uğramaya devam ediyor. Diğer yandan müşteriler de daha ucuza daha çok seçenek içinden tatil seçme imkanlarını bu devlet müdahalesi ile kaybettiler.
Booking'e yapılan devlet müdahalesinin dolaylı yoldan herkese zararı oldu. İşletme sahibine, müşteriye... Piyasanın işleyişine yapılan her devlet müdahalesi gibi. Oysa booking'e erişimi engellemek değil, vatandaşların daha uygun fiyatlara daha çok çeşit arasından daha kaliteli yerlerde tatil yapabilmesini sağladığı için ödül verilmeliydi. Fakat bu konumda devlet, üreticiyi ya da sermaye sahiplerini tüketiciye tercih etmiş oldu.
Gelelim wikipedia'ya erişim engeli gelmesinin Türkiye'ye yararı olmadığı gibi çok büyük zararının olduğu konusuna. Wikipedia'ya erişim engeli geldiği andan itibaren tüm Avrupa basını, Türkiye'nin aleyhine yayınlar yapmaya başladı. Bu haberlerde Türkiye'den, düşünce ve ifade özgürlüğünün tehlike altında olduğu, wikipedia'nın bile yasaklandığı bir ülke durumuna düştüğü bir ülke olarak bahsedildi. Malum sitede; herhangi bir başlıkta Türkiye ile ilgili herhangi bir şey yazıyor diye siteyi kapatan zeki insanlar ya daha sonra bunun ülkenin itibarına zarar verebilecek bir duruma geleceğini kestiremediler ya da tam olarak bu sebeple bu saçmalığı yaptılar. Peki erişime engellemek yerine wikipedia ya da booking konusunda ortaya çıkan problem ile nasıl daha etkili mücadele edilebilirdi? Cevabı çok basit. Ünlü bir Fransız atasözü şöyle der; "laissez faire, laissez passer, le monde va de lui même." yani, "bırakınız yapsınlar, bırakınız geçsinler, dünya kendini idare eder"
Anlık bilgi çağında, endüstri 2.0 denilen zaman dilimi içerisinde yaşıyoruz. Teknoloji artık o kadar ilerlemiş durumda ki, bundan on beş- yirmi yıl önce yaşayan insanların tahmin bile edemeyeceği bir hâle bürünmüş. Her gün internet mecrasına yeni yazılar, yeni yazılımlar ve yeni sistemler eklenmekte. İnternete gün içinde milyonlarca belki milyarlarca yeni girdi sağlanıyor. Bunların hepsini doğru ya da yanlış diye itham etmeniz, engellemeye kalkmanız bir çöldeki kumları saymaya çalışmaktan daha farklı değildir. Çin gibi, yeni wikipedia benzeri platformların kurulmasının önü açılmalı; booking'e engel getirmek yerine Türkiye'deki turizm acentelerinin de teknolojiye ayak uydurması sağlanmalıdır.
Sakarya
Yorumlar
Yorum Gönder