Yerelde ve genelde referandum değerlendirmesi


Pazar günü yapılan referandumla ülkenin yönetim sisteminde yapılan köklü değişikliğin ilk adımı atıldı. Ülkemize ve ülke demokrasimize hayırlı olsun.
Niyetim, referandumdan hemen sonra  köşemden seçim barajı, seçim sistemleri gibi konulardaki tartışmalara kendi düşüncelerim ile katkıda bulunmaktı. Fakat 16 Nisan referandumunda yeni sistemin %51 ile kabul edilmesinin ardından, referandumla ilgili bir değerlendirme yazısı yazmak gerektiğini düşündüm.
Önümüzdeki günlerde de gerek bu köşede, gerek de hurfikirler.com'da yeni sistemin temellerini oluşturacak meselelere -artık seçilme hakkına da sahip olan bir genç olarak- değinmeye çalışacağım.

Sakarya için referandum notları;
- Sakarya'da seçimler büyük bir olgunluk içerisinde geçti. Herhangi bir taşkınlık ya da şaibe olmadı.

- Sakaryalı vatandaşlar, daha önceki seçimlerde olduğu gibi "evet" dedi. 1 Kasım'da AK Parti'nin aldığı oy olan %67,6'ya çok yakın bir oy oranıyla Sakarya'dan "evet" çıktı.

- Referandum sürecinde bazı Sakaryalı siyasetçilerin %75, %72 gibi söylemleri tutmadı. Bu söylemler sadece beklentiyi yükselttikleri ile kaldı.

- Kurulduğu günden bu yana AK Parti ve Recep Tayyip Erdoğan'ın girdiği her seçimde yüksek oranlarla ona destek veren Sakarya, hükümetlerden bir türlü beklediği ilgiyi görememiş olsa da bu referandumda da "evet" oyları bakımından Marmara'nın birincisi Sakarya oldu. Bu referandumdan itibaren Sakarya'ya olan ilgi umuyorum ki önceki gibi olmaz.

Türkiye  genelinde referandum notları;
- Referandumda "evet" oyları beklenenin altında, "Hayır" oyları ise beklenenin üstünde çıktı.

- Halkın referandumdan çıkan ilk mesajı AK Parti'ye oldu. Bu oyların çoğunun Recep Tayyip Erdoğan'ın şahsına olduğu gözle görüldü.  Halk, iktidar partisine, "Bu sefer oyumu veriyorum, fakat  15  Temmuz'un siyasi ayağını deşifre et, kendi içindeki FETÖ'cüleri temizle, hızla artan rüşvet, ihale vs. iddialarının önüne geç yoksa 2019'da kredin kalmayacak" dedi.

- Referandumdan çıkan ikinci mesaj FETÖ mağdurlarından geldi. 15 Temmuz'dan sonra yapılan gelişigüzel işten atmalar, yaratılan mağduriyetler sandığa da rastladı. Daha önce ben de, bir çok yazar gibi yazmıştım; ‘Halkın içinde FETÖ ile neredeyse hiç bağı olmayan hatta iktidar partisine kurulduğundan beri oy veren insanlar FETÖ gerekçesiyle işten atılırken FETÖ  ile organik bağının bulunduğunu bir iki yıl öncesine kadar saklama ihtiyacı duymayan kişiler hala görevinin başında,aramızda bulunuyor’ diye. Fakat bu süreç iyi yönetilemedi, titizlikle yapılmadı. Malum terör örgütü ile hiç alakası bulunmayan  insanlar bile FETÖ ile suçlandıkları için günlerce sokaklara çıkamadı. Bu mağduriyetler düzeltilemedi. Birtakım insanların FETÖ soruşturmaları bakan telefonları ile engellenirken, gerçek manada mağdur olan vatandaşlar kendi oy verdikleri milletvekillerine bile ulaşamadı dertlerini anlatmak için. Elbette bu durum, sandığa da yansıdı.

- Referandumun üçüncü mesajı HDP'ye idi. Güneydoğu Anadolu bölgesinde evet oyları oldukça yüksek çıkarken, Doğu Anadolu'da genel seçimlere göre oylarda gözle görülür bir yükselme oldu. Bu bir bakıma terörle mücadelenin halk tarafından desteklendiğini, HDP'nin özellikle muhafazakar Kürt seçmen üzerindeki etkisini kaybettiğini, bir yandan da Recep  Tayyip Erdoğan özelinde devletin onları unutmaması, haklarının -PKK'ya rağmen- sağlanması için verilen bir mesajdı.

- Referandumda MHP'ye verilen mesajın ne olduğu ise "evet" oylarının yüzde kaçının MHP'den geçtiği bilinemediği için netleşemedi. Eğer AKP'den büyük bir kayıp var ve MHP bu kaybı kapattıysa bu bir başarıdır elbette. Fakat AKP'den gelen oylarda  gözle görülür bir kayıp olmadıysa MHP'nin sürece en büyük katkısı mecliste maddelerin geçirilmesi oldu denebilir. Fakat gözden kaçmaması gereken bir nokta var ki, daha önce MHP kimliği ile tanınan birçok ülkücü ve milliyetçi bu seçimde "hayır" oyu kullandı.

- Seçim sonuçlarının CHP'ye  ve  Kemal Kılıçdaroğlu'na  (son iki haftada KK'nin verdiği demeçleri saymazsak) verdiği mesaj ise çok netti; böyle devam et. Fakat referandum sonrası süreçte açıkça görülüyor ki bu mesaj yerine ulaşmamış.

- Referandum sürecinde gerek iktidar partisi gerek muhalefet partileri sınıfta kaldı. Halk iktidar partisine “Bu işler sadece dombra çalarak olmaz” derken, muhalefete de “Yaptığın eleştirilerin içini doldur” mesajı gönderdi.

Yorumlar